SỐ 30 TRUNG BÌNH
Vương khả Cư thôi vợ
Tích : Nhà Vương khả Cư có người gia nô tên Giang Hùng , tánh cực kỳ gian ác . Khả Cư rất ghét và làm nhục , Giang Hùng ôm hận bèn trộm kim thoa , và giã mạo thư tình cùng vợ Khả Cư , bị trúng gian kế nghi ngờ vợ ngoại tình , bèn đuổi vợ con ra khỏi nhà . Cách biệt 18 năm , vợ Khả Cư nhẫn nhịn mà lo trọng trách , nuôi dưỡng con thành tài , thi đậu Trạng nguyên . Sau mới nhìn cha kễ rỏ sự tình , cã nhà mới xum họp .
Thi
放牛田中草 Phóng ngưu điền trung thảo
如何兩尺長 Như hà lưỡng xích trường
孤鳴飛失落 Cô minh phi thất lạc
馬不及牛羊 Mã bất cập ngưu dương
Dịch
Thả trâu đồng rộng cỏ xanh xanh
Sao như đôi thước cứ lanh quanh
Chim bay bầy lạc kêu vang tiếng
Trâu dê lẹ bước ngựa không nhanh
Gia Đạo
有心齋戒不宜開 Hữu tâm trai giới bất nghi khai
恐惹禍非橫禍來 Khũng nhạ hoạ phi hoạnh hoạ lai
歸去依然修整過 Qui khứ y nhiên tu chỉnh quá
免教人口起鳴哀 Miễn giao nhân khẩu khởi minh ai
Dịch
Có lòng chay giới chẵng đưa ra
Tai hoạ thị phi đã tới nhà
Tự phải quay về tu sửa lổi
Đừng bảo buồn lòng mãi tiếng la
Bàn : quẻ này không được tốt , phòng tháng 5 , 6 , 11 có tai nạn và bệnh tật , gắng chay giới và cầu phật tổ phò trợ , được bình an .
Tuổi Mạng
花正開時夜雨欺 Hoa chánh khai thời dạ vũ khi
月當明䖏被雲披 Nguyệt đương minh xứ bị vân phi
寄言桃李休相笑 Ký ngôn đào lý hưu tương tếu
或者雲開也有時 Hoặc giả vân khai dã hữu thì
Dịch
Hoa nở trong đêm mưa gió giăng
Lúc trăng tròn tỏ bị mây ngăn
Nhắn cùng đào lý đừng cười cợt
Có lúc mây tan thấy chị hằng
Bàn : Tuổi vận không được tốt như trăng bị mây che , đầu xuân phòng có trở khó , qua thu mới được bình an , nên cầu nguyệt nương bảo hộ .
Buôn Bán
經營春夏難安排 Kinh doanh xuân hạ nan an bài
恐有禍飛又破財 Khủng hữu hoạ phi hựu phá tài
冬日交秋生意吉 Đông nhật giao thu sanh ý cát
牛羊之者利財開 Ngưu dương chi giả lợi tài khai
Dịch
Xuân hạ kinh doanh khó rậm rề
Tai bay vạ gió tài hao ghê
Qua tiết thu đông mua bán đắc
Lời nhiều tiền bạc tuổi trâu dê
Bàn : xuân hạ khắc khổ không lời , thu đông mới có tài lợi , nên phòng tiểu nhân gây liên luỵ , tuổi sữu mùi có lợi lớn .
Mưu Vọng
世間不及汝聰明 Thế gian bất cập nhữ thông minh
怎奈時乖事不成 Chẫm nại thời quai sự bất thành
且在燈窗温習巻 Thả tại đăng song ôn tịch quyễn
交秋冬日取功名 Giao thu đông nhật thủ công danh
Dịch
Thông minh minh trên thế có ai tranh
Khó nổi thời sai việc bất thành
Dưới rèm tạm hãy lo đèn sách
Đợi thu đông tới đoạt công danh
Bàn : lúc xuân hạ có tiểu nhân gây cản trở , sau có quí nhân phò giúp , thu đông mới tốt , tuổi sữu mùi nhất định thành công .
Lục Súc
春夏月來有阻難 Xuân hạ nguyệt lai hữu trở nan
切切不可太過貪 Thiết thiết bất khả thái quá tham
只有秋冬少利得 Chỉ hữu thu đông thiểu lợi đắc
求神保佑養平安 Cầu thần bảo hựu dưỡng bình an
Dịch
Xuân hè nuôi phải chịu âu lo
Đừng quá tham lòng nhớ kỷ cho
Tới tháng thu đông lời được ít
Muốn lành cầu thánh đến trợ phò
Bàn : nuôi heo phòng tháng 5 , 6 , 10 có trở thất , không nên nuôi nhiều , cầu đất đai phò giúp . Nuôi dê có lợi lớn .
Người Đi
久去他鄉未到家 Cữu khứ tha hương vị đáo gia
兩頭絲緒亂如麻 Lưỡng đầu ty tế loạn như ma
若要雲散蟾光現 Nhược yêu vân tán thiềm quang hiện
方出人財免嘆嗟 Phương xuất nhân tài miễn thán ta
Dịch
Đi tới quê người ở đã lâu
Mối viền rối loạn khó hai đầu
Muốn thấy mây tan trăng sáng hiện
Người tài giúp đở hết than sầu
Bàn : xuân hạ người đi vận chưa thông , có tiểu nhân cản trở . Qua thu đông có tin tức . Người tuổi mùi sẽ áo gấm trở về .
Hôn Nhân
以前配偶本無緣 Dỉ tiền phối ngẫu bổn vô duyên
却被傍人説亂言 Khước bị bàn nhân thuyết loạn ngôn
今日欲求難得見 Kim nhật dục cầu nan đắc kiến
不如歸去待遲延 Bất như qui khứ đãi trì diên
Dịch
Phối ngẫu vô duyên đã định rồi
Người ngoài lại tới nói lôi thôi
Nay muốn thành thân sao đạt được
Quay về ngồi đợi ngắm ngày trôi
Bàn : hôn nhân không thành , phối ngẫu vô duyên , lại thêm người ngoài nói sai trái , không nên cầu thân , nếu nói cũng không thành .
Kiện Tụng
本來無事惹祸灾 Bổn lai vô sự nhạ hoạ tai
為只他人生岀來 Vi chỉ tha nhân sanh xuất lai
君到公庭雖理直 Quân đáo công đình tuy lý trực
不如私下勸和開 Bất như tư hạ khuyến hoà khai
Dịch
Nhàn hạ bổng đâu vướng hoạ tai
Bởi vì người khác đến đưa ngay
Đã tới công đường tuy đúng lý
Xét kỷ khuyên người hãy bắt tay
Bàn : đang an nhàn lại gây hoạ do việc cũa người khác ,không nên thưa kiện , nên nghe lời khuyên bàn cận , hoà vi quí .
Thất Vật
有心人是物心人 Hữu tâm nhân thị vật tâm nhân
失去資財又問神 Thất khứ tư tài hựu vấn thần
踪跡有方終久出 Tông tích hữu phương chung cữu xuất
不須發怒惹嗔人 Bất tu phát nộ nhạ sân nhân
Dịch
Mất đồ lo nghĩ mãi trong lòng
Đi tìm thần hỏi biết hay không
Tung tích muốn tìm sau sẽ có
Chọc giận ghét người cũng nhọc công
Bàn : đồ mất chậm về , hỏi thần phật đễ biết tung tích , kiên nhẫn tìm sẽ thấy . Không nên giận mà ghét người , sẽ thêm rắc rối .
Đoán Bệnh
病己臨身脱則難 Bệnh dĩ lâm thân thoát tắc nan
求医無效减容顏 Cầu y vô hiệu giãm dung nhan
須知猶末還舊願 Tu tri do vị hoàn cựu nguyện
呆免身淹枕席間 Ngai miễn thân yêm chẫm tịch gian
Dịch
Thân khó thoát qua nếu bệnh vương
Cầu thầy tiều tuỵ vẫn vô phương
Nên hiểu xưa còn chưa trả
Thân phải nằm lâu tại gối giường
Bàn : nên trả lễ thánh thần theo lời nguyện cũ , mời thầy thuốc điều trị , mới mạnh lành , người già e nguy hiểm .
Vương khả Cư thôi vợ
Tích : Nhà Vương khả Cư có người gia nô tên Giang Hùng , tánh cực kỳ gian ác . Khả Cư rất ghét và làm nhục , Giang Hùng ôm hận bèn trộm kim thoa , và giã mạo thư tình cùng vợ Khả Cư , bị trúng gian kế nghi ngờ vợ ngoại tình , bèn đuổi vợ con ra khỏi nhà . Cách biệt 18 năm , vợ Khả Cư nhẫn nhịn mà lo trọng trách , nuôi dưỡng con thành tài , thi đậu Trạng nguyên . Sau mới nhìn cha kễ rỏ sự tình , cã nhà mới xum họp .
Thi
放牛田中草 Phóng ngưu điền trung thảo
如何兩尺長 Như hà lưỡng xích trường
孤鳴飛失落 Cô minh phi thất lạc
馬不及牛羊 Mã bất cập ngưu dương
Dịch
Thả trâu đồng rộng cỏ xanh xanh
Sao như đôi thước cứ lanh quanh
Chim bay bầy lạc kêu vang tiếng
Trâu dê lẹ bước ngựa không nhanh
Gia Đạo
有心齋戒不宜開 Hữu tâm trai giới bất nghi khai
恐惹禍非橫禍來 Khũng nhạ hoạ phi hoạnh hoạ lai
歸去依然修整過 Qui khứ y nhiên tu chỉnh quá
免教人口起鳴哀 Miễn giao nhân khẩu khởi minh ai
Dịch
Có lòng chay giới chẵng đưa ra
Tai hoạ thị phi đã tới nhà
Tự phải quay về tu sửa lổi
Đừng bảo buồn lòng mãi tiếng la
Bàn : quẻ này không được tốt , phòng tháng 5 , 6 , 11 có tai nạn và bệnh tật , gắng chay giới và cầu phật tổ phò trợ , được bình an .
Tuổi Mạng
花正開時夜雨欺 Hoa chánh khai thời dạ vũ khi
月當明䖏被雲披 Nguyệt đương minh xứ bị vân phi
寄言桃李休相笑 Ký ngôn đào lý hưu tương tếu
或者雲開也有時 Hoặc giả vân khai dã hữu thì
Dịch
Hoa nở trong đêm mưa gió giăng
Lúc trăng tròn tỏ bị mây ngăn
Nhắn cùng đào lý đừng cười cợt
Có lúc mây tan thấy chị hằng
Bàn : Tuổi vận không được tốt như trăng bị mây che , đầu xuân phòng có trở khó , qua thu mới được bình an , nên cầu nguyệt nương bảo hộ .
Buôn Bán
經營春夏難安排 Kinh doanh xuân hạ nan an bài
恐有禍飛又破財 Khủng hữu hoạ phi hựu phá tài
冬日交秋生意吉 Đông nhật giao thu sanh ý cát
牛羊之者利財開 Ngưu dương chi giả lợi tài khai
Dịch
Xuân hạ kinh doanh khó rậm rề
Tai bay vạ gió tài hao ghê
Qua tiết thu đông mua bán đắc
Lời nhiều tiền bạc tuổi trâu dê
Bàn : xuân hạ khắc khổ không lời , thu đông mới có tài lợi , nên phòng tiểu nhân gây liên luỵ , tuổi sữu mùi có lợi lớn .
Mưu Vọng
世間不及汝聰明 Thế gian bất cập nhữ thông minh
怎奈時乖事不成 Chẫm nại thời quai sự bất thành
且在燈窗温習巻 Thả tại đăng song ôn tịch quyễn
交秋冬日取功名 Giao thu đông nhật thủ công danh
Dịch
Thông minh minh trên thế có ai tranh
Khó nổi thời sai việc bất thành
Dưới rèm tạm hãy lo đèn sách
Đợi thu đông tới đoạt công danh
Bàn : lúc xuân hạ có tiểu nhân gây cản trở , sau có quí nhân phò giúp , thu đông mới tốt , tuổi sữu mùi nhất định thành công .
Lục Súc
春夏月來有阻難 Xuân hạ nguyệt lai hữu trở nan
切切不可太過貪 Thiết thiết bất khả thái quá tham
只有秋冬少利得 Chỉ hữu thu đông thiểu lợi đắc
求神保佑養平安 Cầu thần bảo hựu dưỡng bình an
Dịch
Xuân hè nuôi phải chịu âu lo
Đừng quá tham lòng nhớ kỷ cho
Tới tháng thu đông lời được ít
Muốn lành cầu thánh đến trợ phò
Bàn : nuôi heo phòng tháng 5 , 6 , 10 có trở thất , không nên nuôi nhiều , cầu đất đai phò giúp . Nuôi dê có lợi lớn .
Người Đi
久去他鄉未到家 Cữu khứ tha hương vị đáo gia
兩頭絲緒亂如麻 Lưỡng đầu ty tế loạn như ma
若要雲散蟾光現 Nhược yêu vân tán thiềm quang hiện
方出人財免嘆嗟 Phương xuất nhân tài miễn thán ta
Dịch
Đi tới quê người ở đã lâu
Mối viền rối loạn khó hai đầu
Muốn thấy mây tan trăng sáng hiện
Người tài giúp đở hết than sầu
Bàn : xuân hạ người đi vận chưa thông , có tiểu nhân cản trở . Qua thu đông có tin tức . Người tuổi mùi sẽ áo gấm trở về .
Hôn Nhân
以前配偶本無緣 Dỉ tiền phối ngẫu bổn vô duyên
却被傍人説亂言 Khước bị bàn nhân thuyết loạn ngôn
今日欲求難得見 Kim nhật dục cầu nan đắc kiến
不如歸去待遲延 Bất như qui khứ đãi trì diên
Dịch
Phối ngẫu vô duyên đã định rồi
Người ngoài lại tới nói lôi thôi
Nay muốn thành thân sao đạt được
Quay về ngồi đợi ngắm ngày trôi
Bàn : hôn nhân không thành , phối ngẫu vô duyên , lại thêm người ngoài nói sai trái , không nên cầu thân , nếu nói cũng không thành .
Kiện Tụng
本來無事惹祸灾 Bổn lai vô sự nhạ hoạ tai
為只他人生岀來 Vi chỉ tha nhân sanh xuất lai
君到公庭雖理直 Quân đáo công đình tuy lý trực
不如私下勸和開 Bất như tư hạ khuyến hoà khai
Dịch
Nhàn hạ bổng đâu vướng hoạ tai
Bởi vì người khác đến đưa ngay
Đã tới công đường tuy đúng lý
Xét kỷ khuyên người hãy bắt tay
Bàn : đang an nhàn lại gây hoạ do việc cũa người khác ,không nên thưa kiện , nên nghe lời khuyên bàn cận , hoà vi quí .
Thất Vật
有心人是物心人 Hữu tâm nhân thị vật tâm nhân
失去資財又問神 Thất khứ tư tài hựu vấn thần
踪跡有方終久出 Tông tích hữu phương chung cữu xuất
不須發怒惹嗔人 Bất tu phát nộ nhạ sân nhân
Dịch
Mất đồ lo nghĩ mãi trong lòng
Đi tìm thần hỏi biết hay không
Tung tích muốn tìm sau sẽ có
Chọc giận ghét người cũng nhọc công
Bàn : đồ mất chậm về , hỏi thần phật đễ biết tung tích , kiên nhẫn tìm sẽ thấy . Không nên giận mà ghét người , sẽ thêm rắc rối .
Đoán Bệnh
病己臨身脱則難 Bệnh dĩ lâm thân thoát tắc nan
求医無效减容顏 Cầu y vô hiệu giãm dung nhan
須知猶末還舊願 Tu tri do vị hoàn cựu nguyện
呆免身淹枕席間 Ngai miễn thân yêm chẫm tịch gian
Dịch
Thân khó thoát qua nếu bệnh vương
Cầu thầy tiều tuỵ vẫn vô phương
Nên hiểu xưa còn chưa trả
Thân phải nằm lâu tại gối giường
Bàn : nên trả lễ thánh thần theo lời nguyện cũ , mời thầy thuốc điều trị , mới mạnh lành , người già e nguy hiểm .
