SỐ 43 THƯỢNG THƯỢNG
Tiên Cơ tống tử
Tích : Đổng Vĩnh bán thân chôn cha , thất tiên nữ kính sự hiếu đạo , hạ trần cứu giúp , hoá thành thôn nữ gặp nhau trên đường , nhờ cây hoè làm mai mối mà kết duyên , theo Đổng Vĩnh vào phủ , cùng làm nô dịch lại mang thai , bèn làm phép giúp cho Đổng Vĩnh , biến thời gian bán mình 3 năm rút lại còn trăm ngày , vợ chồng dìu nhau về nhà , Ngọc Đế hay được buộc tiên nữ trở về tiên cung , vợ chồng chia tay dưới bóng cây hoè . Sau khi sanh nở , trao con lại cho Đổng Vĩnh nuôi dưỡng .
Dịch
Tên tuổi được tin đứng nhất hàng
Trời cao đường rộng mở thênh thang
Vinh qui bái tổ từ kinh tới
Hoa cúc đang thời rộ sắc vàng
Gia Đạo
福星高照汝家門 Phúc tinh cao chiếu nhữ gia môn
些小懮疑不必論 Ta tiểu ưu nghi bất tất luận
安稳欲時財祿足 An ổn dục thời tài lộc túc
神前多把好香焚 Thần tiền đa bả hảo hương phần
Dịch
Sao phước chiếu soi sáng cửa nhà
Đôi chút sợ lo khỏi nói ra
Muốn có bình an tài lộc tới
Nhang quí trước thần nhớ thắp nha .
Bàn : gia đạo được tài vui vẽ , phòng tháng hè có chút trở ngại . Không nên nóng dội , ngày rằm mồng một nên cúng vái trời đất , cầu lệnh kỳ trấn ngay cửa câu được bình an .
Tuổi Mạng
日出桑中萬䖏明 Nhật xuất tang trung vạn xứ minh
貴人喜庆事通亨 Quí nhân hỷ khánh sự thông hanh
求財謀望皆如意 Cầu tài mưu vọng giai như ý
若問求官定得名 Nhược vấn cầu quan định đắc danh
Dịch
Mặt trời chiếu rọi khắp vườn dâu
Người quí vui mừng việc thuận lâu
Cầu tài mưu tính đều như ý
Nhâm quan danh lợi nếu xin cầu
Bàn : Tuổi vận như rồng gặp mưa , phòng tháng 3 , 5 có ít trở ngại , có sao phước cao chiếu , xuất nhập bính an .
Buôn Bán
勞心吃苦在春時 Lao tâm ngật khổ tại xuân thời
夏季也是財絲絲 Hạ quí dã thị tài ti ti
貨物大胆庭留下 Hoá vật đại đảm đình lưu hạ
交秋出售錢厚來 Giao thu xuất thụ tiền hậu lai
Dịch
Nuốt khổ lao tâm lúc tiết xuân
Ít lời tháng hạ gắng chuyên cần
Hàng hoá gan mua nên giử lại
Tăng gia qua thu lợi bội phần
Bàn : Buôn bán xuân hạ chịu cực ít lời , sau thu chuyễn vận , như rồng gặp nước , bán có lời nhiều .
Mưu Vọng
幾年辛苦三更起 Kỷ niên tân khổ tam canh khởi
為以生平名利中 Vi dĩ sanh bình danh lợi trung
喜得太陽東海出 Hỷ đắc thái dương đông hải xuất
光明無䖏不亨通 Quang minh vô xứ bất hanh thông
Dịch
Khuya sớm bao năm chịu khổ công
Trong đời danh lợi phải theo dòng
Thông thuận sáng tươi ngời khắp xứ
Mừng thấy mặt trời vượt biển đông
Bàn : Mấy năm khổ cực mưu việc không thành , năm nay các việc thông hanh , nhờ có quí nhân giúp mới thành công .
Lục Súc
起初生祸不由人 Khởi sơ sanh hoạ bất do nhân
至切養勤用苦心 Chí thiết dưỡng cần dụng khổ tâm
自是灾星退去日 Tự thị tai tinh thối khứ nhật
養之秋后遂君心 Dưỡng chi thu hậu toại quân tâm
Dịch
Khởi đầu tai hoạ chẵng do người
Cố gắng lo toan siêng dưỡng nuôi
Tự ngày tai hiểm lui đi mất
Có được sau thu mới tốt tươi
Bàn : Chăn nuôi lúc đầu có trở ngại , đợi sau xuân mới nuôi , đủ cân nên bán kịp lúc , nuôi dê có lợi lớn .
Người Đi
故人走去在天涯 Cố nhân tẩu khứ tại thiên nhai
萬水千山未得來Vạn thuỷ thiên sơn vị đắc lai
今日雁書傳音信 Kim nhật nhạn thư truyền âm tín
平安二字不挂懷 Bình an nhị tự bất quải hoài
Dịch
Ở tận phương trời người đã đi
Trùng điệp núi non về mấy khi
Hôm nay thư thư nhận đưa tin tới
Hai chữ an bình chớ mãi nghi
Bàn : người đi đắc chí đang lúc gặp thời , có quí nhân phò trợ , vào tháng 5 , 9 có tin về nhà .
Hôn Nhân
平生喜得自投機 Bình sinh hỷ đắc tự đầu cơ
正好成親送聘儀 Chánh hảo thành thân tống sính nghi
相愛相求無别事 Tương ái tương cầu vô biệt sự
勿言貪富及高低 Vật ngôn tham phú cập cao đê
Dịch
Mưu tính hợp lòng vui siết bao
Mau đem sính lễ cầu thân nào
Đầu bạc thương yêu không rắc rối
Đừng nghĩ sang giàu nói thấp cao
Bàn : nam nữ đôi bên tâm đầu ý hợp , không nói giàu sang phú quí , mau đem sính lễ cầu thân , bình an sống đến trăm năm đầu bạc .
Kiện Tụng
是非不講事難評 Thị phi bất giảng sự nan bình
何用懮疑怕杖刑 Hà dụng ưu nghi phá trượng hình
自有貴人來喝散 Tự hữu quí nhân lai khái tán
必無牢獄不須惊 Tất vô lao ngục bất tu kinh
Dịch
Đúng sai không nói sao công bằng
Trượng hình đừng sợ chớ băng khoăng
Tự có quí nhân ra hoà giải
Tù tội lánh xa có biết chăng
Bàn : Đúng sai phải nói rỏ ràng , không lo hình phạt , oan tình mới rữa sạch , có quí nhân giúp , nhưng hoà là vô sự .
Thất Vật
東西失在山林前 Đông tây thất tại sơn lâm tiền
失去東尋在里邊 Thất khứ đông tầm tại lý biên
此物分明是活物 Thử vật phân minh thị hoạt vật
不須仇恨自懮煎 Bất tu thù hận tự ưu tiển
Dịch
Đồ vật đánh rơi tại cửa rừng
Hướng đông tìm hỏi mãi không ngưng
Đã bảo đồ này không đáng giá
Sao còn oán hận hãy vui mừng
Bàn : Đồ mất không đáng giá , sao cần lo nghĩ , hướng đông bên bìa rừng sẽ có .
Đoán Bệnh
神前無事不燒香 Thần tiền vô sự bất thiêu hương
直待臨危告上蒼 Trực đãi lâm nguy cáo thượng thương
亦要若求身好日 Diệc yếu nhược cầu thân hảo nhật
細看紅日出扶桑 Tế khan hồng nhật xuất phù tang
Dịch
Trước thần nhàn rổi thắp nhang đâu
Gặp nguy mới đến để xin cầu
Nếu như muôn có thân lành mạnh
Nhìn rỏ mặt trời mọc bải dâu
Bàn : tuổi già bị nhiễm gió sương nóng sốt , e bị hung thanh . Thiếu niên âm hoả thịnh , cầu thần thái dương bảo hộ mới được bình an .
Tiên Cơ tống tử
Tích : Đổng Vĩnh bán thân chôn cha , thất tiên nữ kính sự hiếu đạo , hạ trần cứu giúp , hoá thành thôn nữ gặp nhau trên đường , nhờ cây hoè làm mai mối mà kết duyên , theo Đổng Vĩnh vào phủ , cùng làm nô dịch lại mang thai , bèn làm phép giúp cho Đổng Vĩnh , biến thời gian bán mình 3 năm rút lại còn trăm ngày , vợ chồng dìu nhau về nhà , Ngọc Đế hay được buộc tiên nữ trở về tiên cung , vợ chồng chia tay dưới bóng cây hoè . Sau khi sanh nở , trao con lại cho Đổng Vĩnh nuôi dưỡng .
Dịch
Tên tuổi được tin đứng nhất hàng
Trời cao đường rộng mở thênh thang
Vinh qui bái tổ từ kinh tới
Hoa cúc đang thời rộ sắc vàng
Gia Đạo
福星高照汝家門 Phúc tinh cao chiếu nhữ gia môn
些小懮疑不必論 Ta tiểu ưu nghi bất tất luận
安稳欲時財祿足 An ổn dục thời tài lộc túc
神前多把好香焚 Thần tiền đa bả hảo hương phần
Dịch
Sao phước chiếu soi sáng cửa nhà
Đôi chút sợ lo khỏi nói ra
Muốn có bình an tài lộc tới
Nhang quí trước thần nhớ thắp nha .
Bàn : gia đạo được tài vui vẽ , phòng tháng hè có chút trở ngại . Không nên nóng dội , ngày rằm mồng một nên cúng vái trời đất , cầu lệnh kỳ trấn ngay cửa câu được bình an .
Tuổi Mạng
日出桑中萬䖏明 Nhật xuất tang trung vạn xứ minh
貴人喜庆事通亨 Quí nhân hỷ khánh sự thông hanh
求財謀望皆如意 Cầu tài mưu vọng giai như ý
若問求官定得名 Nhược vấn cầu quan định đắc danh
Dịch
Mặt trời chiếu rọi khắp vườn dâu
Người quí vui mừng việc thuận lâu
Cầu tài mưu tính đều như ý
Nhâm quan danh lợi nếu xin cầu
Bàn : Tuổi vận như rồng gặp mưa , phòng tháng 3 , 5 có ít trở ngại , có sao phước cao chiếu , xuất nhập bính an .
Buôn Bán
勞心吃苦在春時 Lao tâm ngật khổ tại xuân thời
夏季也是財絲絲 Hạ quí dã thị tài ti ti
貨物大胆庭留下 Hoá vật đại đảm đình lưu hạ
交秋出售錢厚來 Giao thu xuất thụ tiền hậu lai
Dịch
Nuốt khổ lao tâm lúc tiết xuân
Ít lời tháng hạ gắng chuyên cần
Hàng hoá gan mua nên giử lại
Tăng gia qua thu lợi bội phần
Bàn : Buôn bán xuân hạ chịu cực ít lời , sau thu chuyễn vận , như rồng gặp nước , bán có lời nhiều .
Mưu Vọng
幾年辛苦三更起 Kỷ niên tân khổ tam canh khởi
為以生平名利中 Vi dĩ sanh bình danh lợi trung
喜得太陽東海出 Hỷ đắc thái dương đông hải xuất
光明無䖏不亨通 Quang minh vô xứ bất hanh thông
Dịch
Khuya sớm bao năm chịu khổ công
Trong đời danh lợi phải theo dòng
Thông thuận sáng tươi ngời khắp xứ
Mừng thấy mặt trời vượt biển đông
Bàn : Mấy năm khổ cực mưu việc không thành , năm nay các việc thông hanh , nhờ có quí nhân giúp mới thành công .
Lục Súc
起初生祸不由人 Khởi sơ sanh hoạ bất do nhân
至切養勤用苦心 Chí thiết dưỡng cần dụng khổ tâm
自是灾星退去日 Tự thị tai tinh thối khứ nhật
養之秋后遂君心 Dưỡng chi thu hậu toại quân tâm
Dịch
Khởi đầu tai hoạ chẵng do người
Cố gắng lo toan siêng dưỡng nuôi
Tự ngày tai hiểm lui đi mất
Có được sau thu mới tốt tươi
Bàn : Chăn nuôi lúc đầu có trở ngại , đợi sau xuân mới nuôi , đủ cân nên bán kịp lúc , nuôi dê có lợi lớn .
Người Đi
故人走去在天涯 Cố nhân tẩu khứ tại thiên nhai
萬水千山未得來Vạn thuỷ thiên sơn vị đắc lai
今日雁書傳音信 Kim nhật nhạn thư truyền âm tín
平安二字不挂懷 Bình an nhị tự bất quải hoài
Dịch
Ở tận phương trời người đã đi
Trùng điệp núi non về mấy khi
Hôm nay thư thư nhận đưa tin tới
Hai chữ an bình chớ mãi nghi
Bàn : người đi đắc chí đang lúc gặp thời , có quí nhân phò trợ , vào tháng 5 , 9 có tin về nhà .
Hôn Nhân
平生喜得自投機 Bình sinh hỷ đắc tự đầu cơ
正好成親送聘儀 Chánh hảo thành thân tống sính nghi
相愛相求無别事 Tương ái tương cầu vô biệt sự
勿言貪富及高低 Vật ngôn tham phú cập cao đê
Dịch
Mưu tính hợp lòng vui siết bao
Mau đem sính lễ cầu thân nào
Đầu bạc thương yêu không rắc rối
Đừng nghĩ sang giàu nói thấp cao
Bàn : nam nữ đôi bên tâm đầu ý hợp , không nói giàu sang phú quí , mau đem sính lễ cầu thân , bình an sống đến trăm năm đầu bạc .
Kiện Tụng
是非不講事難評 Thị phi bất giảng sự nan bình
何用懮疑怕杖刑 Hà dụng ưu nghi phá trượng hình
自有貴人來喝散 Tự hữu quí nhân lai khái tán
必無牢獄不須惊 Tất vô lao ngục bất tu kinh
Dịch
Đúng sai không nói sao công bằng
Trượng hình đừng sợ chớ băng khoăng
Tự có quí nhân ra hoà giải
Tù tội lánh xa có biết chăng
Bàn : Đúng sai phải nói rỏ ràng , không lo hình phạt , oan tình mới rữa sạch , có quí nhân giúp , nhưng hoà là vô sự .
Thất Vật
東西失在山林前 Đông tây thất tại sơn lâm tiền
失去東尋在里邊 Thất khứ đông tầm tại lý biên
此物分明是活物 Thử vật phân minh thị hoạt vật
不須仇恨自懮煎 Bất tu thù hận tự ưu tiển
Dịch
Đồ vật đánh rơi tại cửa rừng
Hướng đông tìm hỏi mãi không ngưng
Đã bảo đồ này không đáng giá
Sao còn oán hận hãy vui mừng
Bàn : Đồ mất không đáng giá , sao cần lo nghĩ , hướng đông bên bìa rừng sẽ có .
Đoán Bệnh
神前無事不燒香 Thần tiền vô sự bất thiêu hương
直待臨危告上蒼 Trực đãi lâm nguy cáo thượng thương
亦要若求身好日 Diệc yếu nhược cầu thân hảo nhật
細看紅日出扶桑 Tế khan hồng nhật xuất phù tang
Dịch
Trước thần nhàn rổi thắp nhang đâu
Gặp nguy mới đến để xin cầu
Nếu như muôn có thân lành mạnh
Nhìn rỏ mặt trời mọc bải dâu
Bàn : tuổi già bị nhiễm gió sương nóng sốt , e bị hung thanh . Thiếu niên âm hoả thịnh , cầu thần thái dương bảo hộ mới được bình an .
