SỐ 39 HẠ HẠ
Tư mã Ý ngộ nhập Hồ lô cốc
Tích : Tư mã Ý bị Khổng Minh dụ đưa quân vào Hồ lô cốc , Khổng Minh biết Nguỵ Diên , có lòng mưu phản nên quyết lòng bỏ . Bèn cho người vào cốc chôn hoả pháo , dùng biển lửa mà diệt quân tào . Lúc điểm hoả Nguỵ Diên trốn vào bụng ngựa , đúng lúc trời đỗ mưa nên Mã Ý tránh bị diệt thân trốn thoát được , Khổng Minh được báo tin than rằng - : " đây rỏ là ý trời . "
Thi
四野無人到 Tứ dã vô nhân đáo
行人路轉迷 Hành nhân lộ chuyễn mê
虎狼呑蛇地 Hổ lang thôn xà địa
險處更逢危 Hiểm xứ cánh phùng nguy
Dịch
Bốn bề hoang vắng bóng người không
Bước đi vời vợi lộ mênh mông
Sói hổ đất này nhai nuốt rắn
Gặp nơi nguy hiểm sợ lo lòng
Gia Đạo
畜產無灾旺眷人 Súc sản vô tai vượng quyến nhân
黄昏乱怪無端声 Hoàng hôn loạn quái vô đoan thanh
如今好問秋成后 Như kim hảo vấn thu thành hậu
早把門庭依舊関 Tảo bã môn đình y cựu quan
Dịch
Gia suc chẵng nguy người vượng hưng
Buổi chiều tiếng lạ thét không ngừng
Hôm nay nếu hỏi qua thu ấy
Dời thay nha cửa hảy nên dừng
Bàn : Người nha an ổn , xuân hạ thai phu nguy hiễm , cầu phật tổ phò độ bình an .
Tuổi Mạng
勿入深山去路迷 Vật nhập thâm sơn khứ lộ mê
不知何䖏鷓鴣啼 Bất tri hà xứ giá cô đề
進退出行皆不利 Tiến thối xuất hành giai bất lợi
切防中暗有相欺 Thiết phòng ám trung hữu tương khi
Dịch
Đừng tới núi sâu lộ mịt mờ
Chim kêu nào thấy ngó bâng quơ
Tiến tới quay lui điều bất lợi
Tiểu nhân trong tối gấp phòng hờ
Bàn : Có sao bạch hổ trong tuổi mạng , phòng tháng 1 , 4 , 7 có trở khó , cầu đất đai phò hộ , qua thu mới tốt .
Buôn Bán
遍財一點不可來 Thiên tài nhất điểm bất khả lai
夏天守舊没貪財 Hạ thiên thủ cựu một tham tài
誠心経訟求神佛 Thành tâm kinh tụng cầu thần phật
冬月初秋利路開 Đông nguyệt sơ thu lợi lộ khai
Dịch
Đôi chút của rơi hãy tránh ngay
Tháng hè an phận chớ tham tài
Tụng kinh cầu phật mau thành kính
Đường lợi thu đông sẽ có hoài
Bàn : Lúc đầu buôn bán trung bình , đừng qua tham lòng . Phòng bị tiểu nhân gạt gẩm , qua thu mới được lợi nhiều .
Mưu Vọng
走遍天涯事不成 Tẩu biến thiên nhai sự bất thành
事成又着一場惊 Sự thành hựu chước nhất trường kinh
不如守份隨時過 Bất như thủ phận tuỳ thời quá
春到人間草木榮 Xuân đáo nhân gian thảo mộc vinh
Dịch
Đi khắp góc trời việc chẵng thành
Việc thành rắc rối lại vào nhanh
Chi bằng theo củ chờ thời tới
Cây cỏ gặp xuân mọc lá xanh
Bàn : Mưu việc lúc đầu có tiểu nhân gây liên luỵ mà cướp của , nên thận trọng mưu trí mà làm , qua xuân mới thành công .
Lục Súc
養飼有阻在今春 Dưỡng tư hữu trở tại kim xuân
要養三思善意存 Yếu dưỡng tam tư thiện ý tồn
求嚇神明力保佑 Cầu hách thần minh lực bảo hựu
任是險凶可化分 Nhậm thị hiểm hung khả hoá phân
Dịch
Trở khó chăng nuôi lúc tiết xuân
Muốn nuôi cẫn thận nghĩ xa gần
Cầu khấn thần linh ra sức giúp
Hung hiểm vượt qua tiếp đở nâng
Bàn : nuôi heo dê không tốt , trước thất sau được , phòng tháng 4 , 7 , 10 bị trở thất , đừng tham nuôi nhiều , cầu trời phò giúp mới bình an .
Người Đi
若問行程人未還 Nhược vấn hành trình nhân vị hoàn
忙忙回首問関山 Man man hồi thủ vấn quan san
不因留恋歸何晚 Bất nhân lưu luyến qui hà vãng
為只絲絲名利攀 Vi chỉ ti ti danh lợi phàn
Dịch
Đi mãi chưa về nếu hỏi thăm
Xa xôi cách trở khổ bao năm
Chẵng do lưu luyến mà về trể
Cũng bởi lợi danh ít được cầu
Bàn : Người đi tài vận không thông , bị tiểu nhân gây trở ngại nên không có tin tức . Cầu trời đất phò trợ sớm có tin về nhà .
Hôn Nhân
栽種芝蘭意欲芳 Tài chũng chi lan ý dục phương
誰知草木怕經霜 Thuỳ tri thảo mộc phá kinh sương
如今若得成人眷 Như kim nhược đắc thành nhân quyến
進舎進房不久長 Tiến xá tiến phòng bất cữu trường
Dịch
Trồng lan muốn ngữi mùi thơm bay
Nào ngờ cây cỏ sợ sương mai
Như nay nếu có thành gia thất
Động phòng chung sống chẵng lâu dài
Bàn : Hoa lan tuy thơm ngát nhưng sợ sương sớm . Hôn nhân cố ép mà thành nhưng chẵng được lâu dài , nên không nói là tốt .
Kiện Tụng
有理反成無理虧 Hữu lý phản thành vô lý khuy
嘆嗟好事反成非 Thán ta hảo sự phản thành phi
只宜勸解方為吉 Chỉ nghi khuyến giải phương vi cát
免得連干到獄圍 Miễn đắc liên can đáo ngục vi
Dịch
Việc đúng thành sai mới bị thua
Thấy lành hoá dử cứ như đùa
Gấp nên hoà giải là êm ấm
Liên quan tù tội khó phân bua
Bàn : nên hoà là tốt , đừng hiếu thắng mà thưa kiện , nếu không có lý thành vô lý , mà bị liên can tù tội .
Thất Vật
汝行失物本無踪 Nhữ hành thất vật bổn vô tông
只是安排未落空 Chỉ thị an bài vị lạc không
進歩速尋尚或見 Tiến bộ tốc tầm thượng hoặc kiến
其時閑氣勿冲冲 Kỳ thời nhàn khí vật xung xung
Dịch
Mất đồ tông tích kiếm đâu ra
Đã rỏ số phần như vậy mà
Gấp tìm nhanh bước đừng hoà hoãn
Kỷ càng tìm kiếm chớ lo xa
Bàn : Vật mất khó tìm , nhưng đừng rối loạn gấp tìm , không nên thối chí .
Đoán Bệnh
一來求卜二求神 Nhất lai cầu bốc nhị cầu thần
人病厭厭求保身 Nhân bệnh yêm yêm cầu bảo thân
方葯求來多有效 Phương dược cầu lai đa hữu hiệu
更衣宿疾答謝神 Canh y túc tật đáp tạ thần
Dịch
Thứ nhất khấn thần nhị bói thầy
Bệnh nhân ngao ngán cầu an đây
Xin được thuốc thanh nhiều hiệu nghiệm
Bệnh rời mặc áo lạy thần ngay
Bàn : bệnh do âm tà trói buộc , nên cúng tống hoá lành , cầu thái dương tinh quân mới được bình an
Tư mã Ý ngộ nhập Hồ lô cốc
Tích : Tư mã Ý bị Khổng Minh dụ đưa quân vào Hồ lô cốc , Khổng Minh biết Nguỵ Diên , có lòng mưu phản nên quyết lòng bỏ . Bèn cho người vào cốc chôn hoả pháo , dùng biển lửa mà diệt quân tào . Lúc điểm hoả Nguỵ Diên trốn vào bụng ngựa , đúng lúc trời đỗ mưa nên Mã Ý tránh bị diệt thân trốn thoát được , Khổng Minh được báo tin than rằng - : " đây rỏ là ý trời . "
Thi
四野無人到 Tứ dã vô nhân đáo
行人路轉迷 Hành nhân lộ chuyễn mê
虎狼呑蛇地 Hổ lang thôn xà địa
險處更逢危 Hiểm xứ cánh phùng nguy
Dịch
Bốn bề hoang vắng bóng người không
Bước đi vời vợi lộ mênh mông
Sói hổ đất này nhai nuốt rắn
Gặp nơi nguy hiểm sợ lo lòng
Gia Đạo
畜產無灾旺眷人 Súc sản vô tai vượng quyến nhân
黄昏乱怪無端声 Hoàng hôn loạn quái vô đoan thanh
如今好問秋成后 Như kim hảo vấn thu thành hậu
早把門庭依舊関 Tảo bã môn đình y cựu quan
Dịch
Gia suc chẵng nguy người vượng hưng
Buổi chiều tiếng lạ thét không ngừng
Hôm nay nếu hỏi qua thu ấy
Dời thay nha cửa hảy nên dừng
Bàn : Người nha an ổn , xuân hạ thai phu nguy hiễm , cầu phật tổ phò độ bình an .
Tuổi Mạng
勿入深山去路迷 Vật nhập thâm sơn khứ lộ mê
不知何䖏鷓鴣啼 Bất tri hà xứ giá cô đề
進退出行皆不利 Tiến thối xuất hành giai bất lợi
切防中暗有相欺 Thiết phòng ám trung hữu tương khi
Dịch
Đừng tới núi sâu lộ mịt mờ
Chim kêu nào thấy ngó bâng quơ
Tiến tới quay lui điều bất lợi
Tiểu nhân trong tối gấp phòng hờ
Bàn : Có sao bạch hổ trong tuổi mạng , phòng tháng 1 , 4 , 7 có trở khó , cầu đất đai phò hộ , qua thu mới tốt .
Buôn Bán
遍財一點不可來 Thiên tài nhất điểm bất khả lai
夏天守舊没貪財 Hạ thiên thủ cựu một tham tài
誠心経訟求神佛 Thành tâm kinh tụng cầu thần phật
冬月初秋利路開 Đông nguyệt sơ thu lợi lộ khai
Dịch
Đôi chút của rơi hãy tránh ngay
Tháng hè an phận chớ tham tài
Tụng kinh cầu phật mau thành kính
Đường lợi thu đông sẽ có hoài
Bàn : Lúc đầu buôn bán trung bình , đừng qua tham lòng . Phòng bị tiểu nhân gạt gẩm , qua thu mới được lợi nhiều .
Mưu Vọng
走遍天涯事不成 Tẩu biến thiên nhai sự bất thành
事成又着一場惊 Sự thành hựu chước nhất trường kinh
不如守份隨時過 Bất như thủ phận tuỳ thời quá
春到人間草木榮 Xuân đáo nhân gian thảo mộc vinh
Dịch
Đi khắp góc trời việc chẵng thành
Việc thành rắc rối lại vào nhanh
Chi bằng theo củ chờ thời tới
Cây cỏ gặp xuân mọc lá xanh
Bàn : Mưu việc lúc đầu có tiểu nhân gây liên luỵ mà cướp của , nên thận trọng mưu trí mà làm , qua xuân mới thành công .
Lục Súc
養飼有阻在今春 Dưỡng tư hữu trở tại kim xuân
要養三思善意存 Yếu dưỡng tam tư thiện ý tồn
求嚇神明力保佑 Cầu hách thần minh lực bảo hựu
任是險凶可化分 Nhậm thị hiểm hung khả hoá phân
Dịch
Trở khó chăng nuôi lúc tiết xuân
Muốn nuôi cẫn thận nghĩ xa gần
Cầu khấn thần linh ra sức giúp
Hung hiểm vượt qua tiếp đở nâng
Bàn : nuôi heo dê không tốt , trước thất sau được , phòng tháng 4 , 7 , 10 bị trở thất , đừng tham nuôi nhiều , cầu trời phò giúp mới bình an .
Người Đi
若問行程人未還 Nhược vấn hành trình nhân vị hoàn
忙忙回首問関山 Man man hồi thủ vấn quan san
不因留恋歸何晚 Bất nhân lưu luyến qui hà vãng
為只絲絲名利攀 Vi chỉ ti ti danh lợi phàn
Dịch
Đi mãi chưa về nếu hỏi thăm
Xa xôi cách trở khổ bao năm
Chẵng do lưu luyến mà về trể
Cũng bởi lợi danh ít được cầu
Bàn : Người đi tài vận không thông , bị tiểu nhân gây trở ngại nên không có tin tức . Cầu trời đất phò trợ sớm có tin về nhà .
Hôn Nhân
栽種芝蘭意欲芳 Tài chũng chi lan ý dục phương
誰知草木怕經霜 Thuỳ tri thảo mộc phá kinh sương
如今若得成人眷 Như kim nhược đắc thành nhân quyến
進舎進房不久長 Tiến xá tiến phòng bất cữu trường
Dịch
Trồng lan muốn ngữi mùi thơm bay
Nào ngờ cây cỏ sợ sương mai
Như nay nếu có thành gia thất
Động phòng chung sống chẵng lâu dài
Bàn : Hoa lan tuy thơm ngát nhưng sợ sương sớm . Hôn nhân cố ép mà thành nhưng chẵng được lâu dài , nên không nói là tốt .
Kiện Tụng
有理反成無理虧 Hữu lý phản thành vô lý khuy
嘆嗟好事反成非 Thán ta hảo sự phản thành phi
只宜勸解方為吉 Chỉ nghi khuyến giải phương vi cát
免得連干到獄圍 Miễn đắc liên can đáo ngục vi
Dịch
Việc đúng thành sai mới bị thua
Thấy lành hoá dử cứ như đùa
Gấp nên hoà giải là êm ấm
Liên quan tù tội khó phân bua
Bàn : nên hoà là tốt , đừng hiếu thắng mà thưa kiện , nếu không có lý thành vô lý , mà bị liên can tù tội .
Thất Vật
汝行失物本無踪 Nhữ hành thất vật bổn vô tông
只是安排未落空 Chỉ thị an bài vị lạc không
進歩速尋尚或見 Tiến bộ tốc tầm thượng hoặc kiến
其時閑氣勿冲冲 Kỳ thời nhàn khí vật xung xung
Dịch
Mất đồ tông tích kiếm đâu ra
Đã rỏ số phần như vậy mà
Gấp tìm nhanh bước đừng hoà hoãn
Kỷ càng tìm kiếm chớ lo xa
Bàn : Vật mất khó tìm , nhưng đừng rối loạn gấp tìm , không nên thối chí .
Đoán Bệnh
一來求卜二求神 Nhất lai cầu bốc nhị cầu thần
人病厭厭求保身 Nhân bệnh yêm yêm cầu bảo thân
方葯求來多有效 Phương dược cầu lai đa hữu hiệu
更衣宿疾答謝神 Canh y túc tật đáp tạ thần
Dịch
Thứ nhất khấn thần nhị bói thầy
Bệnh nhân ngao ngán cầu an đây
Xin được thuốc thanh nhiều hiệu nghiệm
Bệnh rời mặc áo lạy thần ngay
Bàn : bệnh do âm tà trói buộc , nên cúng tống hoá lành , cầu thái dương tinh quân mới được bình an
