SỐ 37 HẠ HẠ
Hạng Võ bị vây Ô Giang
Tích : Hạng võ không chịu được sự bạo ngược cũa nhà Tần , cữ quân 8000 tại giang đông , khi qua sông người theo rất đông , khí thế ngày một lớn mạnh , đánh chiếm Hàm dương , sức như chẽ núi . Anh hùng cái thế tự phong là Tây Sở bá Vương , độc đoán tự làm không theo ý mưu sỉ , lại coi thường Lưu Ban . Sau bị vây tại Cai Hạ , bốn phía Sở ca , phải từ biệt vợ là Ngu Cơ , vượt sông đốt thuyền đập nồi mà quyết chiến , 8000 đệ tử không còn ai sống sót . Hạng võ hỗ thẹn với phụ lão Giang Đông , rút gươm tự vận , thây trôi theo dòng Ô Giang .
Thi
風冷長江静 Phong lảnh Trường giang tịnh
魚舟釣月明 Ngư châu điếu nguyệt minh
一声孤雁過 Nhất thanh cô nhạn quá
旅客変悲声 Lữ khách biến bi thanh
Dịch
Gió lạnh sông dài nước lặng yên
Dưới trăng trôi nhẹ một con thuyền
Đơn chiếc bay ngang vang tiếng nhạn
Khách du lòng chợt gợi ưu phiền
Gia Đạo
無事何須出外遊 Vô sự hà tu xuất ngoại du
恐遭灾盗反成懮 Khủng tao tai đạo phản thành ưu
今日切防人口損 Kim nhật thiết phòng nhân khẩu tổn
望見平安只在秋 Vọng kiến bình an chỉ tại thu
Dịch
Rảnh việc đâu cần ra dạo chơi
Gặp nhiều trộm cướp sợ tơi bời
Nay lại đề phòng người tổn thất
Thu đến an lành mới thảnh thơi
Bàn : phòng tháng hè có trắc trở , nên cầu phật tổ bảo hộ mới được bình an .
Tuổi Mạng
江水無船岂可通 Giang thuỷ vô thuyền khỉ khả thông
浪波危餓急涛風 Lãng ba nguy ngạ cấp đào phong
出入不疑須守舊 Xuất nhập bất nghi tu thủ cựu
進之難也退無他 Tiến chi nan dã thôi vô tha
Dịch
Sông nước không thuyền cứ ngóng trông
Gió lớn sóng cao lại đói lòng
Ra đi không được nên về gấp
Tiến cũng khó khăn lùi chẵng xong
Bàn : vận tuổi không tốt , như qua sông mà không thuyền , tháng xuân nên cẩn thận đề phòng , qua thu mới bình an .
Buôn Bán
防失守份心勿慌 Phòng thất thủ phần tâm vật hoang
交冬有利路不寬 Giao đông hữu lợi lộ bất khoang
偏財勿取取必失 Thiên tài vật thủ thủ tất thất
祷求神力䕶平安 Đảo cầu thần lực hộ bình an
Dịch
Thủ kỷ yên tâm đừng sợ lo
Đường lợi qua thu chẵng rộng to
Cũa sai đừng lấy cầm là mất
Cầu với thánh thần sẽ giúp cho
Bàn : đầu năm buôn bán gian nan , lại bị tiểu nhân cướp đoạt , giao dịch nên thận trọng , không được nóng dội , qua thu mới tốt .
Mưu Vọng
千里于人岂自忘 Thiên lý vu nhân khỉ tự vong
見他富貴忽忙忙 Kiến tha phú quí hốt mang mang
伊君若要求名利 Y quân nhược yếu cầu danh lợi
一且烏江見項王 Nhất đản Ô giang kiến Hạng vương
Dịch
Lẽ trời người lại chóng quên ngay
Thấy kẻ sang giàu đừng đổi thay
Nếu như còn ý cầu danh lợi
Hạng Võ Ô giang gặp có ngày
Bàn : làm việc tuy tinh thông , nhưng do nóng tính nên trở thất , nên dùng tâm huyết , mưu trí tháng thu đông mới được thành .
Lục Súc
當時明月被雲披 Đương thời minh nguyệt bị vân phi
時運未通勿養猪 Thời vận vị thông vật dưỡng trư
切切忍耐心頭事 Thiết thiết nhẫn nại tâm đầu sự
守份安貧待明時 Thủ phận an bần đãi minh thì
Dịch
Trăng sáng mây che lớp lớp treo
Chưa thông thời vận chớ nuôi heo
Mọi việc khắc lòng luôn nhẫn nại
An phận đợi thời phải chịu nghèo
Bàn : nuôi heo dê có trở thất , đã lớn mau bán gấp , gắng chuyên tâm nuôi , cầu đất đai phò hộ .
Người Đi
遠千里尺只無緣 Viễn thiên lý xích chỉ vô duyên
沉魚杳雁苦難煎 Trầm ngư tra nhạn khổ nan tiền
慢勞回首旨光日 Mạn lao hồi thủ chỉ quang nhật
去客淹留在路邊 Khứ khách yêm lưu tại lộ biên
Dịch
Trước mặt vô duyên ngàn dặm xa
Bóng chim tăm cá khổ chăng là
Quay về ý muốn ngày tươi sáng
Nhưng còn trên lộ mãi bôn ba
Bàn : người đi tài vận không thông , có tiểu nhân gây trở ngại , nên tin tức chậm về , cầu phật bà phò hộ sớm có tin .
Hôn Nhân
眼前心事欲便成 Nhãn tiền tâm sự dục tiện thành
岂知本命不相稱 Khỉ tri bổn mạng bất tương xưng
如今只要尋佳偶 Như kim chỉ yếu tầm giai ngẩu
且待黄河幾度清 Thả đãi Hoàng hà kỷ độ thanh
Dịch
Trước mắt nợ duyên nghĩ đã xong
Bổn mạng ai ngờ chẵng hợp thông
Duyên tốt muốn tìm xin tạm đợi
Hoàng hà cuồn cuộn lúc nào trong
Bàn : Thời giờ chưa đến , hôn nhân khó thành , nhẫn nại đối phó , trời không phụ người lành .
Kiện Tụng
岂知文字入官凶 Khỉ tri văn tự nhập quan hung
恐被連干入禁中 Khủng bị can liên nhập cấm trung
不若抽身歸去好 Bất nhược trừu thân qui khứ hảo
任他風雨変西東 Nhậm tha phong vũ biến tây đông
Dịch
Đơn viết tới quan đễ kiện thưa
Liên can tù tội gấp nên chừa
Chi bằng rút lại về chờ đợi
Mặc khắp đông tây chịu gió mưa
Bàn : Hoà là quí , nếu kiện e bị vướng tù lao , quay về chờ đợi , mặc cho người gây sóng gió .
Thất Vật
失却分明在海邊 Thất khước phân minh tại hải biên
欲尋因只汝無緣 Dục tầm nhân chĩ nhữ vô duyên
歸家何把事心想 Qui gia hà bã sự tâm tưởng
敢教時乖勿怨天 Cãm giáo thời quay vật oán thiên
Dịch
Bải biển rỏ ràng đã đánh rơi
Tìm mãi nhưng do chẵng gặp thời
Về nhà tiếc của lòng ray rức
Đã bảo vận xui chớ oán trời
Bàn : Dồ mất khó về , bởi thời vận xui rủi , đừng qua tiếc cũa mà hai sức khoẻ .
Đoán Bệnh
有方無葯病難安 Hữu phương vô dược bệnh nan an
問聖求神改病端 Vấn thánh cầu thần cải bệnh đoan
趁早歸家修善福 Sấn tảo qui gia tu thiện quả
不教添苦又添寒 Bất giao thiêm khổ hựu thiêm hàn
Dịch
Có thầy không thuốc bệnh nào an
Cầu với thánh thần hỏi rỏ ràng
Quay về nên sớm lo làm phước
Khổ lạnh bảo sao chịu nặng mang
Bàn : bệnh có thầy mà không thuốc , thánh thần cũng khó trị được , nên cúng tống
Cầu đuọc bình an .
Hạng Võ bị vây Ô Giang
Tích : Hạng võ không chịu được sự bạo ngược cũa nhà Tần , cữ quân 8000 tại giang đông , khi qua sông người theo rất đông , khí thế ngày một lớn mạnh , đánh chiếm Hàm dương , sức như chẽ núi . Anh hùng cái thế tự phong là Tây Sở bá Vương , độc đoán tự làm không theo ý mưu sỉ , lại coi thường Lưu Ban . Sau bị vây tại Cai Hạ , bốn phía Sở ca , phải từ biệt vợ là Ngu Cơ , vượt sông đốt thuyền đập nồi mà quyết chiến , 8000 đệ tử không còn ai sống sót . Hạng võ hỗ thẹn với phụ lão Giang Đông , rút gươm tự vận , thây trôi theo dòng Ô Giang .
Thi
風冷長江静 Phong lảnh Trường giang tịnh
魚舟釣月明 Ngư châu điếu nguyệt minh
一声孤雁過 Nhất thanh cô nhạn quá
旅客変悲声 Lữ khách biến bi thanh
Dịch
Gió lạnh sông dài nước lặng yên
Dưới trăng trôi nhẹ một con thuyền
Đơn chiếc bay ngang vang tiếng nhạn
Khách du lòng chợt gợi ưu phiền
Gia Đạo
無事何須出外遊 Vô sự hà tu xuất ngoại du
恐遭灾盗反成懮 Khủng tao tai đạo phản thành ưu
今日切防人口損 Kim nhật thiết phòng nhân khẩu tổn
望見平安只在秋 Vọng kiến bình an chỉ tại thu
Dịch
Rảnh việc đâu cần ra dạo chơi
Gặp nhiều trộm cướp sợ tơi bời
Nay lại đề phòng người tổn thất
Thu đến an lành mới thảnh thơi
Bàn : phòng tháng hè có trắc trở , nên cầu phật tổ bảo hộ mới được bình an .
Tuổi Mạng
江水無船岂可通 Giang thuỷ vô thuyền khỉ khả thông
浪波危餓急涛風 Lãng ba nguy ngạ cấp đào phong
出入不疑須守舊 Xuất nhập bất nghi tu thủ cựu
進之難也退無他 Tiến chi nan dã thôi vô tha
Dịch
Sông nước không thuyền cứ ngóng trông
Gió lớn sóng cao lại đói lòng
Ra đi không được nên về gấp
Tiến cũng khó khăn lùi chẵng xong
Bàn : vận tuổi không tốt , như qua sông mà không thuyền , tháng xuân nên cẩn thận đề phòng , qua thu mới bình an .
Buôn Bán
防失守份心勿慌 Phòng thất thủ phần tâm vật hoang
交冬有利路不寬 Giao đông hữu lợi lộ bất khoang
偏財勿取取必失 Thiên tài vật thủ thủ tất thất
祷求神力䕶平安 Đảo cầu thần lực hộ bình an
Dịch
Thủ kỷ yên tâm đừng sợ lo
Đường lợi qua thu chẵng rộng to
Cũa sai đừng lấy cầm là mất
Cầu với thánh thần sẽ giúp cho
Bàn : đầu năm buôn bán gian nan , lại bị tiểu nhân cướp đoạt , giao dịch nên thận trọng , không được nóng dội , qua thu mới tốt .
Mưu Vọng
千里于人岂自忘 Thiên lý vu nhân khỉ tự vong
見他富貴忽忙忙 Kiến tha phú quí hốt mang mang
伊君若要求名利 Y quân nhược yếu cầu danh lợi
一且烏江見項王 Nhất đản Ô giang kiến Hạng vương
Dịch
Lẽ trời người lại chóng quên ngay
Thấy kẻ sang giàu đừng đổi thay
Nếu như còn ý cầu danh lợi
Hạng Võ Ô giang gặp có ngày
Bàn : làm việc tuy tinh thông , nhưng do nóng tính nên trở thất , nên dùng tâm huyết , mưu trí tháng thu đông mới được thành .
Lục Súc
當時明月被雲披 Đương thời minh nguyệt bị vân phi
時運未通勿養猪 Thời vận vị thông vật dưỡng trư
切切忍耐心頭事 Thiết thiết nhẫn nại tâm đầu sự
守份安貧待明時 Thủ phận an bần đãi minh thì
Dịch
Trăng sáng mây che lớp lớp treo
Chưa thông thời vận chớ nuôi heo
Mọi việc khắc lòng luôn nhẫn nại
An phận đợi thời phải chịu nghèo
Bàn : nuôi heo dê có trở thất , đã lớn mau bán gấp , gắng chuyên tâm nuôi , cầu đất đai phò hộ .
Người Đi
遠千里尺只無緣 Viễn thiên lý xích chỉ vô duyên
沉魚杳雁苦難煎 Trầm ngư tra nhạn khổ nan tiền
慢勞回首旨光日 Mạn lao hồi thủ chỉ quang nhật
去客淹留在路邊 Khứ khách yêm lưu tại lộ biên
Dịch
Trước mặt vô duyên ngàn dặm xa
Bóng chim tăm cá khổ chăng là
Quay về ý muốn ngày tươi sáng
Nhưng còn trên lộ mãi bôn ba
Bàn : người đi tài vận không thông , có tiểu nhân gây trở ngại , nên tin tức chậm về , cầu phật bà phò hộ sớm có tin .
Hôn Nhân
眼前心事欲便成 Nhãn tiền tâm sự dục tiện thành
岂知本命不相稱 Khỉ tri bổn mạng bất tương xưng
如今只要尋佳偶 Như kim chỉ yếu tầm giai ngẩu
且待黄河幾度清 Thả đãi Hoàng hà kỷ độ thanh
Dịch
Trước mắt nợ duyên nghĩ đã xong
Bổn mạng ai ngờ chẵng hợp thông
Duyên tốt muốn tìm xin tạm đợi
Hoàng hà cuồn cuộn lúc nào trong
Bàn : Thời giờ chưa đến , hôn nhân khó thành , nhẫn nại đối phó , trời không phụ người lành .
Kiện Tụng
岂知文字入官凶 Khỉ tri văn tự nhập quan hung
恐被連干入禁中 Khủng bị can liên nhập cấm trung
不若抽身歸去好 Bất nhược trừu thân qui khứ hảo
任他風雨変西東 Nhậm tha phong vũ biến tây đông
Dịch
Đơn viết tới quan đễ kiện thưa
Liên can tù tội gấp nên chừa
Chi bằng rút lại về chờ đợi
Mặc khắp đông tây chịu gió mưa
Bàn : Hoà là quí , nếu kiện e bị vướng tù lao , quay về chờ đợi , mặc cho người gây sóng gió .
Thất Vật
失却分明在海邊 Thất khước phân minh tại hải biên
欲尋因只汝無緣 Dục tầm nhân chĩ nhữ vô duyên
歸家何把事心想 Qui gia hà bã sự tâm tưởng
敢教時乖勿怨天 Cãm giáo thời quay vật oán thiên
Dịch
Bải biển rỏ ràng đã đánh rơi
Tìm mãi nhưng do chẵng gặp thời
Về nhà tiếc của lòng ray rức
Đã bảo vận xui chớ oán trời
Bàn : Dồ mất khó về , bởi thời vận xui rủi , đừng qua tiếc cũa mà hai sức khoẻ .
Đoán Bệnh
有方無葯病難安 Hữu phương vô dược bệnh nan an
問聖求神改病端 Vấn thánh cầu thần cải bệnh đoan
趁早歸家修善福 Sấn tảo qui gia tu thiện quả
不教添苦又添寒 Bất giao thiêm khổ hựu thiêm hàn
Dịch
Có thầy không thuốc bệnh nào an
Cầu với thánh thần hỏi rỏ ràng
Quay về nên sớm lo làm phước
Khổ lạnh bảo sao chịu nặng mang
Bàn : bệnh có thầy mà không thuốc , thánh thần cũng khó trị được , nên cúng tống
Cầu đuọc bình an .
